ดาวน์โหลด เอกสารแนวการจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่านเพื่อแก้ปัญหาภาวะถดถอยทางการเรียนรู้และส่งเสริมสนับสนุนการเรียนการสอน โดย สำนักวิชาการฯ สพฐ.
สพฐ. จัดทำเอกสารแนวการจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่านเพื่อแก้ปัญหาภาวะถดถอยทางการเรียนรู้และส่งเสริมสนับสนุนการเรียนการสอน โดยสามารถดาวน์โหลดเอกสาร ”แนวการจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่าน เพื่อแก้ปัญหาภาวะถดถอยทางการเรียนรู้ และส่งเสริมสนับสนุนการเรียนการสอน” ได้ที่เวปไซต์สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา
การอ่านเป็นวิธีการแสวงหาความรู้ที่สำคัญนับตั้งแต่มนุษย์รู้จักประดิษฐ์ตัวหนังสือ จดบันทึกเหตุการณ์ความรู้ต่าง ๆ ไว้จนพัฒนามาเป็นหนังสือจำนวนมากมาย ด้วยหนังสือคือแหล่งรวมข้อมูล องค์ความรู้ประสบการณ์ ความคิดต่างๆ มีทั้งความรู้และสาระบันเทิง บันทึกในรูปแบบเอกสาร การอ่านจึงให้ทั้งความรู้และความบันเทิง ผู้ที่อ่านหนังสือมากจึงเป็นผู้ที่ได้รับประโยชน์จากหนังสือมาก เพราะคนอ่านหนังสือย่อมได้เรียนรู้สิ่งต่าง ๆ จากหนังสือมากกว่าคนไม่ชอบอ่านหนังสือ คนที่อ่านหนังสือจึงถือว่าป็นคนที่พัฒนาตนอยู่เสมอเติมพลังให้ชีวิตให้มีกำลังมากขึ้น มีความแข็งแรงทางจิตใจและสติปัญญามากขึ้น จะเป็นคนที่สมบูรณ์มากขึ้นดังนั้น การอ่านอย่างสม่ำเสมอจึงเป็นเรื่องสำคัญที่จะต้องปลูกฝังให้เกิดเป็นคุณลักษณะหรือนิสัยของผู้เรียน
ในห้วงเวลาและสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ ที่ผ่านมา ผู้เรียนเรียนอยู่ที่บ้านผ่านระบบออนไลน์ สามารถเข้าถึงสื่อการอ่านได้น้อยและไม่หลากหลาย ความสนใจการอ่านหนังสือจึงน้อยลง ทำให้ร่างกาย สติปัญญา อารมณ์ และสังคม อาจได้รับการพัฒนาอย่างไม่เต็มศักยภาพ และไม่เป็นไปตามช่วงวัย การฝึกฝนการอ่านและสร้างนิสัยรักการอ่านผ่านกิจกรรมต่าง ๆ จะช่วยให้ผู้เรียน รักการอ่านและมีทักษะการเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง ฟื้นฟูความรู้ ทักษะ และคุณลักษณะที่หายไปได้ และสามารถใช้ความรู้จากการอ่านมาปรับใช้ในการแก้ปัญหาต่าง ๆ ของตนได้ ทั้งนี้ การพัฒนาผู้เรียนให้อ่านได้อย่างมีประสิทธิภาพต้องได้รับการแนะนำจากผู้ใกล้ชิด คือ ผู้ปกครอง และครูในการให้กำลังใจตลอดจนช่วยแก้ไขเมื่อเด็กมีปัญหาในการอ่าน รวมทั้งจัดเวลา โอกาส และสถานที่ให้ผู้เรียนได้ทำกิจกรรมการอ่านของเขาอย่างพอใจและมีความสุข โดยไม่รู้สึกว่าถูกบังคับ โดยครูที่โรงเรียนนั้นจะเป็นผู้ใกล้ชิดผู้เรียนเมื่ออยู่ในโรงเรียน จึงควรพัฒนาผู้เรียนของตนเองให้เกิดการพัฒนาการด้านการอ่านอย่างต่อเนื่อง ตามกำลังความสามารถของผู้เรียน โดยผ่านการแนะแนว แนะนำ ทำกิจกรรมให้ผู้เรียนได้รู้จักหนังสือ เพลิดเพลินกับการอ่านหนังสือ
ดังนั้น ห้องสมุดโรงเรียนและกิจกรรมส่งเสริมการอ่านของบรรณารักษ์ จึงถือว่ามีบทบาทสำคัญในการสนับสนุนครูประจำวิชาต่าง ๆ ในการฟื้นฟู เสริมสร้าง และพัฒนาองค์ความรู้ ทักษะ และคุณลักษณะต่างๆ ให้กับผู้เรียนเพิ่มเดิมจากการเรียนรู้ในห้องเรียนตั้งแต่วัยเรียน
แนวทางการส่งเสริมการอ่าน
ผู้บริหารสถานศึกษาและครู มีแนวทางดำเนินการ ดังนี้
๑. กำหนดนโยบายเกี่ยวกับการอ่าน โดยกำหนดช่วงเวลาสำหรับการอ่าน ของผู้เรียนทั้งโรงเรียนระดับชั้นเรียนหรือห้องเรียน โดยอาจเป็นช่วงเวลาเดียวกัน หรือคนละช่วงเวลา นอกเวลาเรียน อย่างน้อยวันละ ๒๐ นาที
๒. ส่งเสริมการนำหนังสือมาจัดกิจกรรมให้ผู้เรียนเห็นความสำคัญของการอ่าน เพื่อแก้ปัญหา ภาวะถดถอยทางการเรียนรู้ และส่งเสริมสนับสนุนการเรียนการสอนให้แก่ผู้เรียน อย่างน้อยสัปดาห์ละ ๑ ครั้ง
๓. พัฒนาการอ่านของผู้เรียนตามความพร้อมและศักยภาพการอ่านของผู้เรียน ตั้งแต่อ่านออกอ่านคล่อง อ่านรู้เรื่อง อ่านเป็นและอ่านอย่างสม่ำเสมอจนเป็นนิสัย
ข้อเสนอแนะในการจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่าน
การจัดกิจกรรมส่งสริมการอ่านเพื่อแก้ปัญหาภาวะถดถอยทางการเรียนรู้ และส่งเสริมสนับสนุนการเรียนการสอน ให้แก่ผู้เรียนให้มีประสิทธิภาพ ควรมีการเตรียมพร้อมและคำนึงถึงในเรื่องต่อไปนี้
๑. ครูผู้จัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่าน ควรศึกษา เตรียมพร้อมทั้งในด้านวิธีการดำเนินการ สื่อ อุปกรณ์ เพื่อให้การจัดกิจกรรมดำเนินไปด้วยความเรียบร้อยบรรลุตามเป้าหมาย และจุดประสงค์ที่กำหนดไว้ รวมทั้งต้องเป็นแบบอย่างที่ดีในเรื่องนิสัยรักการอ่านด้วย
๒. ครูผู้จัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่านควรร่วมมือกับครูประจำวิชาต่างๆ เก็บรวบรวมข้อมูลด้านการอ่านของผู้เรียนรายบุคคล และหรือ ความต้องการในการฟื้นฟูและพัฒนา เพื่อที่จะจัดกิจกรรมสนองกับความต้องการและความสนใจของผู้เรียนแต่ละคนได้อย่างเหมาะสม
๓. การจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่าน ต้องเป็นกิจกรรมที่เร้าใจท้าทายความสนใจความสามารถของผู้เรียน รวมทั้งมีความหลากหลาย เพื่อให้ผู้เรียนได้ปฏิบัติกิจกรรมต่าง ๆ อย่างมีความสุข และเป็นกิจกรรมที่เน้นให้ผู้เรียนได้ปฏิบัติจริง เหมาะสมกับช่วงวัย ผู้เรียนสามารถแสวงหาความรู้ได้ด้วยตนเอง
๔. การจัดให้ผู้เรียนได้ศึกษาค้นคว้าจากห้องสมุดที่มีหนังสืออย่างเพียงพอ จัดสิ่งแวดล้อมในโรงเรียนให้เอื้อต่อการเรียนรู้สำหรับผู้เรียน เพื่อให้ผู้เรียนได้เข้าสู่บรรยากาศของการอ่านและได้ใกล้ชิดกับหนังสือมากยิ่งขึ้น เช่น จัดนิทรรศการหนังสือในโอกาสต่าง ๆ จัดกิจกรรมเพื่อเชิญชวนให้อ่านหนังสือสม่ำเสมอ ฯลฯ
ทั้งนี้ โรงเรียนจะมีบทบาทสำคัญในการสร้างนิสัยรักการอ่านให้แก่ผู้เรียน อย่างไรก็ตาม ความร่วมมือจากพ่อแม่ ผู้ปกครองยังเป็นปัจจัยสำคัญอีกทางหนึ่งในการปลูกฝังนิสัยรักการอ่านให้กับผู้เรียนให้เป็นไปอย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่อง
เป้าหมายการอ่าน
จากยุทธศาสตร์ชาติระยะ ๒๐ ปี แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ ๑๒ นโยบายรัฐบาลนโยบายกระทรวงศึกษาธิการ และแผนแม่บทส่งเสริมวัฒนธรรมการอ่านสู่สังคมแห่งการเรียนรู้ของไทย พ.ศ.๒๕๖๐ -๒๕๖๔ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ได้กำหนดเป้าหมายการอ่านของผู้เรียนเพื่อให้สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาใช้เป็นกรอบแนวทางการดำเนินกิจกรรมโครงการส่งเสริมนิสัยรักการอ่านและการพัฒนาห้องสมุด โดยกำหนดเป้าหมายการอ่านของผู้เรียน (ไม่รวมหนังสือเรียน) ดังนี้
ตัวอย่างบันทึกการอ่าน
ขอบคุณที่มา : สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา | วิษณุ ทรัพย์สมบัติ
บทความที่เกี่ยวข้อง
- แจกสมุดบันทึกรักการอ่าน ไฟล์ Word แก้ไขได้ พร้อมปกสวยๆ แจกฟรี (kruachieve.com)
- ดาวน์โหลดไฟล์ คู่มือการดำเนินงานกิจกรรม โครงการส่งเสริมนิสัยรักการอ่านและการพัฒนาห้องสมุด โดยสำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สพฐ.
