ดาวน์โหลด แบบแผนการจัดการเรียนรู้ ไฟล์เวิร์ด แก้ไขได้

ดาวน์โหลด แบบแผนการจัดการเรียนรู้ ไฟล์เวิร์ด แก้ไขได้

คุณภาพของนักเรียนเป็นผลที่เกิดจากการจัดการเรียนการสอนของครู คุณภาพของการเรียนการสอนมาจากการออกแบบแผนการสอนหรือแผนการเรียนรู้ที่ดีและนำไปใช้กับนักเรียนให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด การออกแบบแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ หรือการเขียนแผนการสอนจึงเป็นตัวชี้วัดสมรรถภาพที่สำคัญของผู้ประกอบวิชาชีพครู บทความนี้ ครูอาชีพดอทคอม ขอนำเสนอลักษณะของแผนการเรียนรู้ที่ดีมาฝากกันค่ะ

ความหมายของแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้

แผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้  (Lesson Plan) เป็นเครื่องมือที่จะช่วยให้ครูพัฒนาการจัดการเรียนการสอนไปสู่จุดประสงค์การเรียนรู้และจุดมุ่งหมายของหลักสูตรได้อย่างมีประสิทธิภาพ สำหรับในประเด็นความหมาย ได้มีนักการศึกษาหลายท่านได้แสดงทัศนะเกี่ยวกับเรื่องนี้ไว้ ดังนี้

ชวลิต ชูกำแพง (2553 : 25) ได้ให้ความหมายของแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ไว้ว่า หมายถึง เอกสารที่เป็นลายลักษณ์อักษรของครูผู้สอนซึ่งเป็นแนวทางในการจัดกิจกรรม การเรียนรู้ในแต่ละครั้ง โดยใช้สื่อและอุปกรณ์การเรียนการสอนให้สอดคล้องกับผลการเรียนรู้ที่คาดหวังเนื้อหา เวลา เพื่อพัฒนาการเรียนรู้ของผู้เรียนให้เป็นไปอย่างเต็มศักยภาพ

อาภรณ์ ใจเที่ยง (2553 : 216) ได้ให้ความหมายของแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ว่าเป็นแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ การใช้สื่อการเรียนรู้และการวัดผลประเมินผลที่สอดคล้องกับสาระการเรียนรู้และจุดประสงค์การเรียนรู้ หรือผลการเรียนที่คาดหวังที่กำหนดไว้ในหลักสูตร

วิมลรัตน์ สุนทรโรจน์ (2554 : 107) กล่าวว่า แผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ หมายถึง การเตรียมการสอนอย่างเป็นลายลักษณ์อักษรไว้ล่วงหน้า เพื่อเป็นแนวทางการสอนสำหรับครู อันจะช่วยให้การเรียนการสอนบรรลุจุดประสงค์ที่กำหนดไว้อย่างมีประสิทธิภาพ ข้อมูลที่ผู้สอนต้องเตรียมไว้ในการวางแผน ได้แก่ การกำหนดจุดประสงค์ การคัดเลือกเนื้อหา การกำหนดกิจกรรมการเรียนการสอนการเลือกสื่อการเรียนการสอน และการวัดผลประเมินผล

เอกรินทร์ สี่มหาศาล และคณะ (2560 : 58) ได้ให้ความหมายของแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ว่าหมายถึง วัสดุหลักสูตรที่ควรพัฒนามาจากหน่วยการเรียนรู้ที่กำหนดไว้ เพื่อให้การจัดการเรียนการสอนบรรลุเป้าประสงค์ตามมาตรฐานการเรียนรู้ของหลักสูตรเป็นส่วนที่จะแสดงการจัดการเรียนการสอนตาม บทเรียน และประสบการณ์การเรียนรู้เป็นรายวันหรือรายสัปดาห์

โดยสรุป แผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ หมายถึง การวางแผนกิจกรรมการเรียนรู้ ของครูผู้สอนในการจัดกิจกรรม การเรียนรู้ในแต่ละครั้ง เพื่อเป็นแนวทางการสอนสำหรับครู อันจะช่วยให้การเรียนการสอนบรรลุจุดประสงค์ที่กำหนดไว้อย่างมีประสิทธิภาพ และข้อมูลที่ผู้สอนต้องเตรียมไว้ในการวางแผน ได้แก่ สื่อและอุปกรณ์การเรียนการสอน ใบความรู้ ใบงาน และวิธีการวัดและประเมินผลเป็นต้น

ความสำคัญของแผนการจัดการเรียนรู้

การจัดทำแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้มีความสำคัญทั้งผู้สอนและผู้เรียน เนื่องจากการเรียนการสอนที่สมบูรณ์จะเกิดขึ้นได้เมื่อผู้สอนมีการเตรียมการสอน และผู้เรียนมีความพร้อมที่จะเรียน การจัดทำแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เป็นการเตรียมการสอนของผู้สอนไว้ล่วงหน้า เพื่อให้กิจกรรมการเรียนการสอนที่ กำหนดมีความเหมาะสมกับผู้เรียนและเป็นไปในทิศทางเดียวกัน เป็นแนวทางในการจัดกระบวนการเรียนรู้เพื่อให้บรรลุตามวัตถุประสงค์ที่กำหนดไว้ จึงมีความสำคัญ

วัฒนาพร ระงับทุกข์ (2552) กล่าวว่า การจัดทำแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้มีความสำคัญและสามารถก่อให้เกิดประโยชน์ ได้ดังนี้

1. ก่อให้เกิดการวางแผนและการเตรียมการล่วงหน้า เป็นการนำเทคนิควิธีการสอน การเรียนรู้สื่อเทคโนโลยี และจิตวิทยาการเรียนการสอนมาผสมผสานประยุกต์ใช้ให้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อม ต่าง ๆ

2. ส่งเสริมให้ครูผู้สอนค้นคว้าหาความรู้เกี่ยวกับหลักสูตร เทคนิคการเรียนการสอน การเลือกใช้สื่อ การวัดและประเมินผล ตลอดจนประเด็นต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องจำเป็น

3. เป็นคู่มือการสอนสำหรับตัวครูผู้สอนและครูที่สอนแทน นำไปใช้ปฏิบัติการสอนอย่างมั่นใจ

4. เป็นหลักฐานแสดงข้อมูลด้านการเรียนการสอนและการวัดและประเมินผลที่จะเป็นประโยชน์ต่อการจัดการเรียนการสอนต่อไป

5. เป็นหลักฐานแสดงความเชี่ยวชาญของครูผู้สอน ซึ่งสามารถนำไปเสนอเป็นผลงานทางวิชาการได้

ลักษณะของแผนการเรียนรู้ที่ดี

1. มีความละเอียด ชัดเจน มีหัวข้อและส่วนประกอบต่าง ๆ ครอบคลุมตามหลักการของการสอน 
         1.1 สอนเกี่ยวกับอะไร (หน่วยการเรียนรู้ หัวเรื่อง ความคิดรวบยอดหรือสาระสำคัญ)
         1.2 เพื่อจุดประสงค์อะไร (จุดประสงค์การเรียนรู้ ซึ่งควรเขียนเป็นจุดประสงค์เชิงพฤติกรรม)
         1.3 สาระอะไร (เนื้อหา / โครงร่างเนื้อหา)
         1.4 ใช้วิธีการใดในการสอน (กิจกรรมการเรียนรู้ซึ่งใช้กิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ)
         1.5 ใช้เครื่องมืออะไรในการสอน (วัสดุอุปกรณ์ สื่อและแหล่งการเรียนรู้)
         1.6 เราจะทราบได้อย่างไรว่าแผนการเรียนรู้ที่เราออกแบบจะประสบความสำเร็จ (การวัดและประเมินผล)

2. แผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้สามารถนำไปปฏิบัติได้จริง
3. ส่วนประกอบต่าง ๆ ของแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้มีความสอดคล้องสัมพันธ์เชื่อมโยงสัมพันธ์กัน เช่น
         3.1 จุดประสงค์การเรียนรู้ครอบคลุมสาระ / เนื้อหา และเป็นจุดที่พัฒนาผู้เรียนในด้านความรู้ ทักษะ กระบวนการและเจตคติ
         3.2 กิจกรรมการเรียนรู้ ควรสอดคล้องกับจุดประสงค์และเนื้อหา / สาระ
         3.3 วัสดุอุปกรณ์ สื่อ และแหล่งการเรียนรู้ ควรสอดคล้องสัมพันธ์กับกิจกรรมการเรียนรู้
         3.4 การวัดผลและประเมินผล ควรสอดคล้องกับจุดประสงค์การเรียนรู้

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ดีต้องเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ดังนี้

1. มีการวิเคราะห์หลักสูตร จัดทำตารางวิเคราะห์คำอธิบายรายวิชา หรือวิเคราะห์สาระการเรียนรู้ จัดทำหน่วยการเรียนรู้ และจัดทำกำหนดการสอนหรือโครงการสอน
2. มีการวิเคราะห์ผู้เรียน โดยการจัดกลุ่มผู้เรียนตามความรู้ ความสามารถ ความสนใจ และความถนัด แล้วนำไปเขียนแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามศักยภาพของผู้เรียนเพื่อเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ
3. มีการกำหนดเนื้อหาสอดคล้องกับจุดประสงค์การเรียนรู้สอดคล้องกับผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง ศักยภาพของผู้เรียน และความต้องการของท้องถิ่น รวมทั้งการบูรณาการระหว่างวิชา
4. มีการกำหนดกิจกรรมการเรียนรู้ที่หลากหลาย เหมาะสมและสอดคล้องกับศักยภาพของผู้เรียน มีการบูรณาการ เน้นการคิด (ทักษะการคิด ลักษณะการคิด และกระบวนการคิด) การฝึกทักษะ การปฏิบัติจริง และการสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง
5. มีการกำหนดสื่อ /นวัตกรรม/แหล่งเรียนรู้ที่หลากหลาย สอดคล้องกับจุดประสงค์การเรียนรู้/ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง กิจกรรมการเรียนรู้ วัยและความสามารถของผู้เรียน และให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการเลือก จัดหาและจัดทำสื่อ/แหล่งการเรียนรู้
6. มีการกำหนดการวัดผลและประเมินผล สอดคล้องกับจุดประสงค์การเรียนรู้/ผลการเรียนรู้ที่คาดหวังและกิจกรรมการเรียนรู้ มีการวัดผลตามสภาพจริง ให้ครอบคลุมทั้งด้านความรู้ ทักษะ และเจตคติ
7. มีองค์ประกอบสำคัญครบถ้วน เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ สอดคล้องกับความต้องการของท้องถิ่น เน้นคุณธรรม จริยธรรม และมีการบูรณาการตามความเหมาะสม
8. มีความสมบูรณ์ถูกต้อง มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ เป็นประโยชน์ต่อผู้เรียน ทำให้ผู้เรียนได้พัฒนาด้านความรู้ ทักษะและเจตคติ

ประโยชน์ของแผนการจัดการเรียนรู้ที่ดี

         1. ทำให้เกิดการวางแผนวิธีสอนวิธีเรียนที่มีความหมายยิ่งขึ้น เพราะเป็นการจัดทำอย่างมีหลักการที่ถูกต้อง
         2. ช่วยให้ครูมีคู่มือการสอนที่ทำด้วยตนเอง ทำให้เกิดความสะดวกในการจัดการเรียนการสอน ทำให้สอนได้ครบถ้วนตรงตามหลักสูตร และสอนได้ทันเวลา
         3. เป็นผลงานวิชาการที่สามารถเผยแพร่เป็นตัวอย่างได้
         4. ช่วยให้ความสะดวกแก่ครูผู้มาสอนแทนในกรณีที่ผู้สอนไม่สามารถเข้าสอนได้

อ้างอิง

• ทรูปลูกปัญญา เข้าถึงได้จาก https://www.trueplookpanya.com/blog/content/62250/-teaartedu-teaart-teaarttea-
• http://lms.bsru.ac.th/download/course/รวมหลักสูตร%2024%20-%2026/การจัดการเรียนรู้และการจัดการชั้นเรียน/RSRU1100301_LO7_Content07.pdf

ดาวน์โหลดแบบแผนการจัดการเรียนรู้

บทความที่เกี่ยวข้อง

• ตัวอย่างกิจกรรม เพื่อส่งเสริมการจัดการเรียนรู้เชิงรุก Active Learning
• เทคนิคการจัดการเรียนรู้แบบเน้นผู้เรียนปฏิบัติ หรือ Active Learning โดยขัณธ์ชัย อธิเกียรติ และธนารักษ์ สารเถื่อนแก้ว
• สอนออนไลน์อย่างไร ให้เป็น Active Learning ?
• ดาวน์โหลด หน่วยการเรียนรู้ Active Learning ที่ได้รับรางวัล โดย สพฐ.
• ตัวอย่างวิธีการเขียนแผนการจัดการเรียนรู้ ตามหลักเกณฑ์ ว9/2564 สำหรับนำไปถ่ายวิดีทัศน์การจัดการเรียนรู้ โดยศูนย์พัฒนาวิชาชีพครูโรงเรียนบางละมุง